ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΥΠΝΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ
- Τι είναι;
Πρόκειται για μία πάθηση κατά την οποία, η αναπνοή του ασθενούς διακόπτεται πλήρως ή μερικώς (άπνοια ή υπόπνοια) κατά τον ύπνο, για περισσότερο από δέκα δευτερόλεπτα.
- Πόσο συχνό είναι;
Με μόνο κριτήριο τον αριθμό απνοιών- υποπνοιών ανά ώρα ύπνου (δείκτης αποκορεσμού), το 24% των ανδρών και το 9% των γυναικών ξεπερνούν το ανώτερο φυσιολογικό όριο.
Πρόκειται για μία πάθηση κατά την οποία, η αναπνοή του ασθενούς διακόπτεται πλήρως ή μερικώς (άπνοια ή υπόπνοια) κατά τον ύπνο, για περισσότερο από δέκα δευτερόλεπτα.
- Πόσο συχνό είναι;
Με μόνο κριτήριο τον αριθμό απνοιών- υποπνοιών ανά ώρα ύπνου (δείκτης αποκορεσμού), το 24% των ανδρών και το 9% των γυναικών ξεπερνούν το ανώτερο φυσιολογικό όριο.
- Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν το σύνδρομο;
• Οι άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες, οι οποίες όμως αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν το σύνδρομο μετά την εμμηνόπαυση
• Παχύσαρκοι ασθενείς, κυρίως αυτοί με μεγάλη περίμετρο λαιμού
• Ασθενείς με ανατομικές ανωμαλίες προσώπου,κρανίου και ρινός
• Ασθενείς με υπερτροφία αμυγδαλών καθώς και οποιασδήποτε άλλης αιτιολογίας αποφρακτικά στοιχεία ανώτερης αναπνευστικής οδού
• Όσοι έχουν κληρονομική προδιάθεση (πιθανό αίτιο)
- Γιατί οι άπνοιες είναι επικίνδυνες;
Kατά τη διάρκειά τους μειώνεται η σωστή οξυγόνωση του οργανισμού. Επίσης μπορεί να προκληθούν επεισόδια ταχυκαρδίας, βραδυκαρδίας ή και άλλων αρρυθμιών. Ο ασθενής συχνά αφυπνίζεται για λίγο, με αποτέλεσμα τη διατάραξη του ύπνου και την εμφάνιση προβλημάτων στον ασθενή, όπως κόπωση κατά την πρωινή αφύπνιση, υπνηλία κα.
Πολύ μεγάλης σημασίας είναι το σύνδρομο όταν συνυπάρχουν καρδιακά νοσήματα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αρρύθμιστη πίεση κ.α.
• Οι άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες, οι οποίες όμως αυξάνουν τις πιθανότητες να εμφανίσουν το σύνδρομο μετά την εμμηνόπαυση
• Παχύσαρκοι ασθενείς, κυρίως αυτοί με μεγάλη περίμετρο λαιμού
• Ασθενείς με ανατομικές ανωμαλίες προσώπου,κρανίου και ρινός
• Ασθενείς με υπερτροφία αμυγδαλών καθώς και οποιασδήποτε άλλης αιτιολογίας αποφρακτικά στοιχεία ανώτερης αναπνευστικής οδού
• Όσοι έχουν κληρονομική προδιάθεση (πιθανό αίτιο)
- Γιατί οι άπνοιες είναι επικίνδυνες;
Kατά τη διάρκειά τους μειώνεται η σωστή οξυγόνωση του οργανισμού. Επίσης μπορεί να προκληθούν επεισόδια ταχυκαρδίας, βραδυκαρδίας ή και άλλων αρρυθμιών. Ο ασθενής συχνά αφυπνίζεται για λίγο, με αποτέλεσμα τη διατάραξη του ύπνου και την εμφάνιση προβλημάτων στον ασθενή, όπως κόπωση κατά την πρωινή αφύπνιση, υπνηλία κα.
Πολύ μεγάλης σημασίας είναι το σύνδρομο όταν συνυπάρχουν καρδιακά νοσήματα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αρρύθμιστη πίεση κ.α.
- Πώς θα καταλάβω ότι πάσχω από το σύνδρομο;
• Αν ο σύντροφός σας παραπονιέται για το ροχαλητό σας ή έχει παρατηρήσει πως κατά τη διάρκειά του η αναπνοή σας σταματάει, σε σημείο που να τον ανησυχεί
• Αν μετά από αρκετές ώρες ύπνου, ξυπνάτε κουρασμένος και χωρίς ενέργεια
• Αν ο σύντροφός σας παραπονιέται για το ροχαλητό σας ή έχει παρατηρήσει πως κατά τη διάρκειά του η αναπνοή σας σταματάει, σε σημείο που να τον ανησυχεί
• Αν μετά από αρκετές ώρες ύπνου, ξυπνάτε κουρασμένος και χωρίς ενέργεια
• Αν σας παίρνει ο ύπνος σε συνθήκες που δε θα έπρεπε (ενώ είστε καθισμένος σε δημόσιο χώρο-θέατρο, σινεμά, στο αυτοκίνητο ενώ είναι σταματημένο σε ώρα αιχμής, μπροστά στην τηλεόραση κ.λπ.).
• Aν πάθατε τροχαίο ατύχημα, κατά το οποίο είναι πιθανό να σας πήρε ο ύπνος
• Αν ξυπνάτε με έντονο πονοκέφαλο το πρωί
• Αν έχετε νυκτερινές αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμού
• Aν πάθατε τροχαίο ατύχημα, κατά το οποίο είναι πιθανό να σας πήρε ο ύπνος
• Αν ξυπνάτε με έντονο πονοκέφαλο το πρωί
• Αν έχετε νυκτερινές αφυπνίσεις με αίσθημα πνιγμού
- Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση τίθεται με την πολυπαραμετρική μελέτη ύπνου, η οποία γίνεται σε οργανωμένα εργαστήρια.
Υπάρχει όμως η δυνατότητα μίας διαγνωστικής εξέτασης που γίνεται στο σπίτι ανώδυνα κι εύκολα (sleep apnea screening system). Ο γιατρός παραχωρεί στον ασθενή για ένα βράδυ μία πολύ μικρή συσκευή που μοιάζει με ρολόι χειρός. Η συσκευή αυτή καταγράφει τα στοιχεία του νυκτερινού ύπνου του ασθενούς (άπνοιες, υπόπνοιες, αρρυθμίες) τα οποία στη συνέχεια αναλύει ο γιατρός και κατευθύνει τον ασθενή να κάνει κάποιες αλλαγές που θα βοηθήσουν στην υποχώρηση του φαινομένου (απώλεια βάρους, ωράριο γευμάτων κλπ) ή τον παραπέμπει να υποβληθεί στην πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου που θα θέσει και επίσημα τη διάγνωση.
- Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση;
Άρση των αιτίων που την προκαλούν, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό (παχυσαρκία, ανατομικές ανωμαλίες)
Xoρήγηση μάσκας θετικής τελοεκπνευστικής πίεσης CPAP, η οποία αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα και χαρίζει καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς.
Η διάγνωση τίθεται με την πολυπαραμετρική μελέτη ύπνου, η οποία γίνεται σε οργανωμένα εργαστήρια.
Υπάρχει όμως η δυνατότητα μίας διαγνωστικής εξέτασης που γίνεται στο σπίτι ανώδυνα κι εύκολα (sleep apnea screening system). Ο γιατρός παραχωρεί στον ασθενή για ένα βράδυ μία πολύ μικρή συσκευή που μοιάζει με ρολόι χειρός. Η συσκευή αυτή καταγράφει τα στοιχεία του νυκτερινού ύπνου του ασθενούς (άπνοιες, υπόπνοιες, αρρυθμίες) τα οποία στη συνέχεια αναλύει ο γιατρός και κατευθύνει τον ασθενή να κάνει κάποιες αλλαγές που θα βοηθήσουν στην υποχώρηση του φαινομένου (απώλεια βάρους, ωράριο γευμάτων κλπ) ή τον παραπέμπει να υποβληθεί στην πολυκαταγραφική μελέτη ύπνου που θα θέσει και επίσημα τη διάγνωση.
- Ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση;
Άρση των αιτίων που την προκαλούν, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό (παχυσαρκία, ανατομικές ανωμαλίες)
Xoρήγηση μάσκας θετικής τελοεκπνευστικής πίεσης CPAP, η οποία αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα και χαρίζει καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς.